chórzyści i śpiewacy

Kamilka

HIGIENA GŁOSU

We współczesnym rozumieniu jest jedną z podstawowych nauk pedagogiki profilaktycznej, której zadanie polega na zapobieganiu powstawania u dzieci , a także nauczycieli niepożądanych przyzwyczajeń, błędów i wad w tworzeniu się dźwięcznej mowy. Zdrowy głos wiąże się ze zdrowym ciałem, dlatego też we wszechstronnej dbałości o zdrowie należy pamiętać również o higienie głosu.
Z higieną głosu wiąże się higiena osobista życia codziennego, w której zasadniczą rolę odgrywają: wiek, stan zdrowia, kultura osobista, wykształcenie, zawód, rodzaj wykonywanej pracy, warunki bytowe, sytuacja rodzinna, pozycja społeczna itp.
Punktem wyjścia współczesnej higieny głosu zarówno u człowieka dorosłego jak i dzieci powinno być zdrowie oraz prawidłowy rozwój psychiczny i somatyczny. Szczególnie ważna jest profilaktyka zarówno indywidualna jak i grupowa w stosunku do dzieci jak i do nauczycieli. Zastosowanie wskazań profilaktycznych ma szczególne znaczenie przed przemianami fizjologicznymi, ponieważ odchylenia od poprawnego tworzenia się głosu mogą być jeszcze nieutrwalone, a więc łatwe do usunięcia. W tym czasie łatwiej jest wytworzyć prawidłowe nawyki higieniczne.
Współczesne życie wymaga od człowieka nieustannej koncentracji na kwestii właściwego wykorzystywania głosu i jego ochrony. Służą temu przede wszystkim prawidłowo dobrane ćwiczenia głosowe, ponieważ racjonalne ich wykorzystanie wzmocni wydajność i odporność organu głosowego, a tym samym całego organizmu. Istotne są również ćwiczenia gimnastyczne, wszelkie gry sportowe i ruch na świeżym powietrzu, co wzmocni kondycję fizyczną oraz cały system nerwowy. Należy w tym miejscu wskazać, że wzmożone stany napięcia emocjonalnego mogą prowadzić do zaburzeń równowagi psychicznej i narastania konfliktów wewnętrznych, a te negatywnie wpływają na poprawne tworzenie się głosu. Przed śpiewaniem czy mówieniem należy organizm wprowadzić w stan odprężenia.
W tym miejscu chciałabym przedstawić kilka podstawowych zasad higieny głosu. Dbając o głos należy go nie używać ( nie mówić, nie śpiewać) na zimnym powietrzu, a zwłaszcza w trakcie uciążliwego marszu. Warto wprowadzać krótkie przerwy w czasie długiego śpiewu lub mowy. W wypadku zmęczenia fizycznego nie należy zmuszać się do śpiewania czy mówienia. Po przemęczeniu głosu należy zrobić dłuższy odpoczynek (nawet kilka dni co jest bardzo trudne w realiach współczesnej rzeczywistości). Należy unikać krzykliwego mówienia i śpiewania. Krzyk może doprowadzić do guzków śpiewaczych. Istotne jest , aby oszczędzać głos w czasie choroby szczególnie kiedy przeziębione są górne drogi oddechowe. Ważne jest ograniczanie picia zimnych napojów, konsumowanie lodów w czasie upałów, unikanie palenia papierosów, bo nikotyna wywołuje przekrwienie błon śluzowych i stany kataralne. Należy mówić na właściwej sobie skali głosu. Zwrócić uwagę na otyłość dzieci, bo one wykazują często po dojściu do okresu pokwitania zaburzenia głosowe i zahamowanie rozwoju krtani. W okresie pokwitania nie śpiewać i oszczędzać głos, a u dziewczynek w czasie miesiączki. Należy wskazać, iż gadatliwość w szczególnie głośnym otoczeniu i nieadekwatne wyrażanie emocji są przyczyną chorób gardła. W mówieniu zalecany jest spokój, pewność siebie. Każdy powinien dbać o prawidłowy oddech, artykulację i technikę mówienia. Nie należy jednak przesadnie oszczędzać głosu, ponieważ mogłoby to doprowadzić do zwiotczenia fałdów głosowych, a tym samym do stopniowego zanikania dźwięczności głosu. Ostrożnie należy zachować się w czasie wydobywania głosu szeptem, bo szept powstaje przez tarcie strumienia powietrza o zwężone brzegi fałdów głosowych i tym samym wysusza mięśnie głosowe wpływając negatywnie na ich elastyczność.
Należy pamiętać, że niedostrzeganie wartości ważności higieny głosu może spowodować zaburzenia i upośledzenie głosu, który będzie komplikował życie utrudniając kontakty, ograniczając możliwości pracy zawodowej. Im poważniejsze i głębsze będzie okaleczenie głosu tym bardziej utrudnimy sobie i innym sytuację życiową.